Bạn đã từng mê đắm một bông hồng màu xanh lam kiêu hãnh?
Vì sao “blue rose” trong tiếng Anh có hàm ý là “điều không thể (impossible)”? Vì sao thiệp cưới phương Tây thường có biểu tượng hoa hồng xanh? Vì sao một số nền văn hoá xưa cho rằng ai sở hữu một bông hoa hồng xanh thì những ước muốn của họ đều thành hiện thực?
Không có hoa hồng xanh (blue rose) trong tự nhiên!
Màu sắc của hoa hồng rất đa dạng, những gam màu trải từ trắng tới vàng, kéo dài qua hồng, đỏ rồi tím, thậm chí đỏ tía hoặc tím sẫm. Thế nhưng một màu xanh lam rất khó tìm! Trong tự nhiên, hoa hồng không mang gen mã hoá cho việc tổng hợp sắc tố xanh lam, delphinidin. Đây là một hợp chất thuộc nhóm anthocyanidin và cũng là một chất chống oxy hoá. Sự khiếm khuyết này làm cho hoa hồng không thể xanh như một số hoa khác như dã yên thảo hay hoa bướm (pansy).
Thách thức cho những ai theo đuổi xanh trên cánh hồng
Một dự án đầy tham vọng mang tên Bông Hồng Xanh bắt đầu từ năm 1990 với sự hợp tác nghiên cứu giữa hai công ty Suntory (Nhật Bản) và Florigen (Úc). Các nhà khoa học đã dùng công nghệ cải biến di truyền ở thực vật để chèn gene tổng hợp delphinidin (từ cây hoa bướm) vào bộ gene của hoa hồng. Điều này cho phép hoa hồng có thể tổng hợp và tích luỹ màu xanh trong cánh hoa. Sau 14 năm với rất nhiều nổ lực, thế giới đón chào “bông hồng xanh” đầu tiên. Đến năm 2009, hoa hồng này mới được thương mại hoá tại Nhật với cái tên đầy kiêu hãnh “SUNTORY blue rose APPLAUSE”.
Mặc dù được cả thế giới chúc tụng và được gọi là “blue rose”, do có mang gene màu xanh! Nhưng diện mạo vẫn không đủ “xanh” như người ta mơ ước, mà chỉ ngã sang màu tím hoa cà! Từ đó đến nay, rất nhiều nhàkhoa học đã cố gắng can thiệp vào bộ gene của hoa hồng để giúp nó xanh hơn. Tuy nhiên, ngoài việc tích luỹ delphinidin trong cánh hoa thì tính acid/kiềm trong môi trường nội bào hay sự liên kết với kim loại của delphinidin cũng ảnh hưởng đến “độ xanh” của nó. Do đó, để đeo đuổi được giấc mộng “blue rose” các nhà khoa học phải cùng lúc kiểm soát được nhiều cơ chế, và như thế … giấc mộng còn dài.
Màu xanh lam của tạo hoá đã không đặt vào cánh hoa hồng! Và nhân loại, như bản tính vốn có, những gì không đạt được thì day dứt mãi khôn nguôi.
Comments